Od 1 stycznia 1996 r. tj. dnia przejęcia przez gminę szkół podstawowych datuje się nowy okres funkcjonowania oświaty. W gminie Syców szkoły podstawowe zostały usamodzielnione jako jednostki budżetowe. Obsługę finansową powierzono wyodrębnionemu Zespołowi Oświaty Samorządowej. Dyrektorzy placówek oświatowych po przedstawieniu swoich potrzeb otrzymują na początku roku budżetowego informacje o wysokości przyznanych środków finansowych. W roku 2005 budżet oświaty wynosi 11.153.472 PLN, w tym dotacja z budżetu państwa, tzw. subwencja oświatowa wynosi 6.656.969 PLN.
Baza oświatowa. Na terenie miasta i gminy Syców funkcjonuje 13 placówek oświatowych, tj. 1 gimnazjum, 6 szkół podstawowych, 1 szkoła filialna, 3 przedszkola publiczne i 1 przedszkole niepubliczne. W mieście podstawową opiekę edukacyjną zabezpieczają 2 duże szkoły podstawowe oraz gimnazjum (z istniejącymi przy nich świetlicami środowiskowymi), a także 3 przedszkola publiczne i Niepubliczne Przedszkole Zgromadzenia Sióstr Urszulanek. Na wsiach przy szkołach podstawowych funkcjonują klasy "0". W roku szkolnym 2005/2006 do szkół podstawowych na terenie miasta uczęszcza 857 uczniów, do szkół na wsi 337 (67 dzieci do klasy "0"), a do gimnazjum 754 uczniów. Gmina dba o zabezpieczenie środków transportu i organizację dowozu dzieci do szkół podstawowych i gimnazjum m.in. zabezpiecza dowóz dzieci z Komorowa wraz z opiekunem do Szkoły Podstawowej nr 2 w Sycowie oraz dzieci z Gaszowic do Szkoły Podstawowej w Stradomi W. W roku szkolnym 2005/2006 objęto dowozem 374 uczniów, w tym do gimnazjum dowozi się 242 uczniów, a do szkół podstawowych 132 uczniów.
Dla całego terenu miasta i gminy Syców powołano jedno gimnazjum zlokalizowane w Sycowie przy ul. Kościelnej. Obecnie w budynku gimnazjum znajduje się 16 pracowni lekcyjnych, oraz oddana do użytku w ubiegłym roku nowodobudowana część budynku gimnazjum, w której znajduje się 8 klasopracowni oraz biblioteka szkolna z czytelnią. Liczba oddziałów gimnazjum w roku szkolnym 2005/2006 wynosi 30. Poza budynkiem gimnazjum zajęcia dydaktyczne odbywają się w dwóch salach gimnastycznych oraz budynku parafialnym ( wikarówka ). W październiku br. oddano do użytku zmodernizowany lokal mieszkalny przy sali gimnastycznej na Alei n/Wałem. Wygospodarowano 3 pomieszczenia dydaktyczne dla uczniów niepełnosprawnych z klas specjalnych i Zespołu Edukacyjno-Terapeutycznego.
Funkcjonujące w mieście przedszkola zaspokajają w pełni występujące zapotrzebowanie na opiekę przedszkolną. Do trzech przedszkoli publicznych uczęszcza 361 dzieci oraz 16. dzieci w grupie żłobkowej. Do Niepublicznego Przedszkola Zgromadzenia Sióstr Urszulanek uczęszcza 33. dzieci.
Kadra pedagogiczna zatrudniona w jednostkach oświatowych prowadzonych przez gminę jest dobrze wykształcona. Wszyscy nauczyciele legitymują się tytułem magistra (wymóg posiadania wyższego wykształcenia nakłada obowiązująca ustawa), 11. z nich są to nauczyciele dyplomowani, nauczycieli mianowanych jest 131, 19. kontraktowych oraz 9 stażystów. 16. nauczycieli zatrudnionych jest na niepełnych etatach.
Finansowanie oświaty. Gminny budżet oświatowy zawiera dwa składniki: subwencje i środki własne. Subwencja oświatowa przyznawana co rok z budżetu państwa przeznaczona jest na finansowanie jednostek oświatowych ponadprzedszkolnych, świetlic szkolnych oraz obsługę administracyjną. Środki własne gminy przeznaczane są na przedszkola i klasy zerowe, dowóz dzieci do szkół oraz inwestycje oświatowe. Wielkość przyznawanej subwencji, ustalana na podstawie różnych czynników, nigdy nie pokrywała kosztów funkcjonowania jednostek oświatowych ponadprzedszkolnych. Różnica pomiędzy przyznawaną subwencją a rzeczywistymi kosztami funkcjonowania szkół pokrywana jest z dodatkowych środków własnych gminy.
Stan techniczny szkół jest zróżnicowany. Lepiej wyposażone są szkoły w mieście niż na wsi. W celu poprawy bazy lokalowej przeprowadzono szereg niezbędnych remontów w szkołach i przedszkolach.
